کاهادا اؤلوم حؤکمو
بوتون یئر کوره‌سینده اؤز تورپاق‌لاریندا
گوناه‌سیز شهید اولموش‌لارین مقدس روحونا!…
(ایکی پرده‌لی، دؤرد شکیل‌لی منزوم درام)
ایشتیراک ائدیرلر:
سلطان کیشی-60 یاشیندا
فاطمه آنا-52 یاشیندا
آزرتاج-اونلارین قیزی16 یاشیندا
گونای-اونلارین قیزی 14 یاشیندا
قورقود-اوغلو 18 یاشیندا
سوزاننا-ائرمنی قادینی 45 یاشیندا
بوریس - اونون اری 50 یاشیندا
دیگر اسکر و ظابط‌لر، گؤزتچی‌لر
ایلاهی سس
1-جی پرده
(1-جی شکیل)
1 مارت 1992-جی ایل. بیر نئچه گون‌دور کی، خوجا‌لی شهری ائرمنی ایشغالچی‌لاری طرفین‌دن دارماداغین ائدیلیب. وحشی ایشغالچی‌لار هله ده داغ-داشدا، مئشه‌ده، دوزن‌لیکده قالان یوزلرله مئییدین اؤز تورپاق‌لاریندا دفن اولونماسینا بئله آمان وئرمیر. تصادف نتیجه‌سینده ایشغالچی‌لاردان جانی قورتولمیش سلطان کیشی اوچ اوشاغی و حیات یولداشی ایله بیرلیکده راست گلدیک‌لری بالاجا کاهادا گیزلنیرلر.
سوبه، سحر دان یئری یئنیجه سؤکولموش، بو زامان یاخین‌لیق‌داکی جیغیردان اسکرانا گئدن ائرمنی قادینی سوزاننا سئی‌رک آغاج‌لیقدا بیر کیشی‌نین اییله-ایییله قورو شاخ‌لاری ییغدیغینی گؤرور. سوزاننا تلسیک اسکارانا اوز قویور. بوتون بون‌لاردان خبرسیز بینوا سلطان کیشی کاهایا گلیر. نؤوبتی فاجعنی هله‌لیک آلین یازی‌سی اولسا بئله آغلینا گتیرمه‌یه‌رک ایچری داخیل اولور…
سلطان کیشی
(قایغی‌لی و ایزتیراب‌لی)
بیر آز اودون ییغیب گتیردیم سیزه،
شاختا دا دایانیب یاغی تک اوزه.
بورا گؤزدن ایراق، کؤنول‌دن اوزاق،
دوندورماماق اوچون بیزلری سازاق،
دئدیم چیر-چیرپینی ییغیم گتیریم.
آزجا سیجاقلیقچین سیزه یئتیریم.
بالاجا بیر اوجاق قالاییم گرک،
بلکه ایمداد ائتدی، یول آچدی فلک…
فاطمه آنا
(گؤزو یاش‌لی و هیاجان‌لی)
آ کیشی، توستونو گؤرر ائرمنی،
نه اولوب آ بالام قان توتوب سنی؟
یورغانا بورونوب اوتورموشوق دا،
بیر آز سویوموزدا واردیر تولوقدا.
باکی‌دان اومیدی اوزمییرم من،
قاراباغ گؤیون‌دن چکی‌لر بو چن…
آزرتاج
(سون درجه گؤزل)
آنا، خوجا‌لی‌نین آهی-وای‌لاری،
قان‌لی چئشمه‌لری، قان‌لی چای‌لاری،
هر گئجه یوخومدا توفانا دوشور،
بیر چایلاق داشی تک حیات سوروشور…
گؤرورم گونایلا منی یاغی‌لار،
توتوب لکلنیب ناموس، ایسمت، آر.
اونسوز اسیرلیک‌دن قورتولماق چتین،
بیز قوربانی اولدوق آه، خیانتین..!
دوغما اوجاغیندا اسیر اولاسان؟
گونای
(هیاجانلا)
تانریم، آرا‌لیقدا یوردسوز قالاسان؟
آتا، یالواریرام اؤلدور سن بیزی!
قورتار فلاکت‌دن بو قلبیمیزی.
هر طرفده یاغی قورتولماق چتین،
اسیر دوشمکدیرمی سنین نیتین؟
اؤلدور آنامی دا قوی قول اولماسین،
ائنیب یاغی‌لارا ساچین یولماسین…
قورقود
(یومروق‌لارینی هیککه ایله سیخیر)
گونای نه دانیشیر، آه، آمان، الله،
بیز قاچاق سیز اؤلون، بو کی لاپ گوناه.
اونسوز چؤرییمیز داها قورتاریب،
آخیر گون‌لریمیز کاهایا واریب،
آجین‌دان هامیمیز اؤلریک بیر گون،
بختیمیزین قوشو دوشوب دیدرگین.
اؤمروموز سرگردان، یورد، زامان گرگین.
سلطان کیشی
(سون درجه غضب‌لی)
آمان، یا رببیم، بیر آز صبر وئر،
قوپماسین آیاغیم باسدیغیم بو یئر…
اؤز دوغما‌لاریمی اؤزوم اؤلدوروم؟
زلیل اولدوغومو بیر ده بیل‌دیریم!
دئ، تانری نه دئیر ناهاق قان‌لارا؟
علیمله ائتدیگیم بو دیوان‌لارا؟!
بس یاغی علینه دوشسه‌لر نئجه؟
لکه‌لی ناموسلا یاشاماق بئجه.
آه، نلر سؤیلییر دیلیم، ایلاهی؟
اؤزون یئرده قویما قیرغینی آهی!
صبر ائدین گئجنی بیر باشا ووراق،
او قادیر الله‌دان بیر چاره بولاق…
فاطمه آنا
نه دئییم تانری‌نین صبری بؤیوک‌دور،
بختیمیز هاوا‌دان آسی‌لی توکدور…
2-جی شکیل
اسکاران، بوریسگیلین ائوی. سوزاننا شام یئمیینی میزین اوستونه
دوزه-دوزه سحر گؤردوگو منزرنی ارینه نقل ائدیر.
سوزاننا
آ کیشی، شاد خبر وئره‌جم سنه،
دئ، نه آلا‌جاقسان اولجه منه؟
بختیمیز گتیریب قازانج یئری وار…
بوریس
(آجگؤزلوکله)
آخچی، آی آروادیم، آ سئویم‌لی یار،
بیر تولوق چاخیریم سنه موشتولوق،
سوفره آچ، من اؤزوم ائیلییم قوللوق.
آخیرلاری چاتیب، تورک‌لر اؤله‌جک،
وازگئن اؤزو بیر گون بورا گله‌جک.
سوزاننا
(تدبیرلی)
اوغول‌دان اوشاق‌دان هئچ نییمیز یوخ،
بیر منی ساخلایا بیلمییرسن توخ.
بوریس
(اسبهی)
آرواد، بیلدیگینی بیر دانیشسانا،
اؤزون اؤز ایشینه سن قاریشسانا.
مذهب حاقی منی گتیردین جانا،
نه قدر وار-دؤولت گرک اینسانا؟
هله خوجا‌لیدا ییغدیق‌لارینی،
اؤزگه اینک‌لرین ساغدیقلارینی…
آی قیز، ایتیرمیسن سن لاپ آرینی،
قیزی‌لی، ثروتی مین بیر وارینی،
قویماغا یئرین یوخ، هئی آغلاییرسان.
سوزاننا
(آرخایینجا)
بوریس، یئنه نه چوخ یورغالاییرسان؟
یاخشی، سن اؤل، چیخما اؤزون‌دن داها،
مذهب حاقی، ایشین قالیب اللها!
تورکون وار-دؤولتی منه شیریندی،
بیزیم اولدوزوموز گؤیده گؤروندو!..
موکافات گؤزلییر اوجاغیمیزی،
شاد موژده وئره‌جک ائرمنی قیزی!
بوریس
(سون درجه ماراقلا)
سؤیله، قلبین‌دکی مورادی آنیم،
اوزاتما، بیر دانیش، سن منیم جانیم.
سوزاننا
(پیچیلتییلا)
مئشه‌نین یانین‌دان کئچیردیم، الله،
گؤردوم کول-کوسلوقدا تورک کیشی‌سی آه.
اییله-اییله اودون ییغیردی…
گؤی‌دن لوپا-لوپا لام قار یاغیردی.
او منی گؤرمه‌دی، جانیمدا قورخو،
ساکیتجه سیویشدیم، سانکی بیر یوخو!
دئدیم، گؤرسه منی بوغار بیر آندا،
سوس، بونو دانیشما سن ده هر یاندا.
اؤزوم دئیه‌جه‌یم صاباح ظابطه،
کی، اووون اوستونه ساکیتجه یئته.
من وار آتشین‌دن بیر آن سؤنمرم،
بخشیش وئرمه‌سه‌لر ائوه دؤنمرم.
گرک بهرینی علیمله درم،
بو ایشین بهره‌سین اؤزوم ده گؤرم.
بوریس
(حیله‌گرجه‌سینه)
آی آرواد، گؤزلرین یامان ایتی‌دیر،
هه، صاباح گئدیرسن، فیکرین قطعی‌دیر؟
بلکه بیز ایشلدک اونو هیتده،
ساخلایاق حیوان تک اونو خلوتده.
سوزاننا
(تدبیرلی)
بلکه، هئچ تک دئییل او تورک کیشی‌سی،
چوخ‌دور آغاج‌لیقدا ائرکک، دیشیسی…
اطراف‌دان گلیردی اوجاق ایگی‌سی.
بوریس
(کئفی کؤک)
یقین اؤلوم چکیب اونون دا مئیسی،
ائرکن راست گلیب سن ازراییلا،
واللاه، جانی-دیل‌دن کؤنلوم مایلا،
ایش سنه هاواله، اؤزون بیلرسن،
اهسن، بئله آرواد فهمینه اهسن.
2-جی پرده
(3-جو شکیل)
سوبه آچیلیر، سحر اؤز اوزونو گؤسترمک عذره‌دیر. اسکراندا ائرمنی ظابط‌لری‌نین اولدوق‌لاری بیر مرتبه‌لی بینا، اوزاق‌دان سرخوش اسکرلرین قهقهه‌لری گلیر. سانکی اونلار روس قوشون‌لاری‌نین کؤمک‌لیگی ایله قانلار ایچینده بوغدوق‌لاری خوجا‌لی‌نین آهی-فریادلارینی بایرام ائدیرلر. بو زامان سوزاننا تله‌سه-تله‌سه اؤزونو دهلیزه یئتیریر. دهلیزین قاپی‌سیندا علی آوتومات‌لی ائرمنی اسکری دایانیب، ائرمنی قادینی اونون قولاغینا نه ایسه پیچیلداییر و ایچری داخیل اولور. گؤزتچی اونو باشقا بیر اسکرله باش ائرمنی ظابطی‌نین اولدوغو اوتاغا یوللاییر. سوزاننا قاپینی دؤیممیش اؤزونو ایچری سالیر.
سوزاننا
(حیله‌گرجه‌سینه)
باشیمیزین تاجی گلمک اولارمی؟
باش ظابط
(تکببورلو)
میللت بیر-بیرین‌دن ایزین آلارمی؟
ائرمنی هارداسا، اوردا دایاغیم،
مئشین‌لی قاپی‌لار آچار آیاغیم!
جانیملا، قانیملا میللته قولام،
من اؤلسم یولوملا گئده‌جک بالام.
سوزاننا
(نازلا)
ائرمنی ظابطی، خوش گؤردوک سیزی،
من دونن تاپمیشام نؤوبتی ایزی…
گؤی‌لره قالدیرار ایگیدلیک ائلی،
آخسین تورکون قانی گورلاتسین سئلی!
بیزیم شؤهرتیمیز دونیانی آشیب،
آیری پلانئتی گزیب دولاشیب.
آمئرکا، فرانسا بیزه جان دئییر،
روس‌لار بیر سوفره‌ده بیزیمله یئییر.
سیزدکی قودرته باش اییرم من،
چکیلسین آرساق‌دان چیسکین، دومان، چن.
اوندوققوزونجو عصر یوز اللی نفر،
اوز قویدو ایران‌دان آرساقا سفر.
ایندی یوز اللی مین اولموشوق بو گون،
سادلؤوه تورک‌لرسه یوردسوز، دیدرگین.
مرهبا، ائرمنی خالقی، بیر گون ده،
شاهی اولا‌جاقسان یئرین، گؤیون ده!..
باش ظابط
(قهقهه ایله)
آخچی، آی مادوننا، دیلین بیچاق‌دیر،
ائرمنی قیزلاری، واللاه، قوچاق‌دیر!
گل یوز توت آراغی ووروم سنینله،
من بیر توست دئیه‌جم، سن منی دینله.
سوزاننا
( اؤزون‌دن راضی)
من کی، جناب ظابط، امره مونتزیر،
کؤنلومده دهشت‌لی بیر قیساس گزیر.
باش ظابط
( میزین اوستون‌دکی توت آراغین‌دان
ایکی قدهه سوزور.)
ائرمنی گؤزه‌لی، قدهی گؤتور،
کؤنلومه بیر دورلو سادت یئتیر.
گل ووراق قدهی قدهه بیر آن،
قوی جؤولان ائله‌سین بو هیسس، هیاجان …
ایچ، بؤیوک خالقیمین گؤزل مارا‌لی،
ملک‌لر طرف‌دن سینم یارا‌لی!..
(ظابط سوزاننانین دوداقلاریندان اؤپور…)
سوزاننا
یارا‌لی کؤکسونه من اؤزوم قوربان،
سنه موژده وئریم ایزین وئر بیر آن.
سؤیله، موکافاتیم سوندا نه اولار؟
بو ایشده بن‌دنه نه بخشیش قالار؟
باش ظابط
(بیر آز کئف‌لی میزین سیگیرمه‌سینی چکیر، اوردا بیر خئی‌لی زینت اشیا‌لاری برق ووروردو، او گؤز اوخشایان آلتون‌لارین ایچین‌دن قیزیل بیر ساعتی علینه آلیر و اؤزو سوزاننانین قولونا سالیر. او، تکببورلو)
دونن تورک قیزینی گبرتدیم بوردا،
جسدین توللاتدیم مئشه‌ده قوردا!
اؤنجه ینه ووروب گئجه کئف ائتدیم،
کئفیم ایسته‌ین تک کامیما یئتدیم،
قیزلاری پاک چیخیر بو باتمیشلارین…
قوینونا قویموشدو آلتونون، وارین.
اول دانیشمیردی او هئچ بیر آغیز،
ینه ووران تکی بولبول اولدو قیز.
دئمه، نیشان اولموش اونا کئچن آی…
سوزاننا
(اسبی)
یاخشی کی سیز اونا تئز قوردونوز وای!
باش ظابط
بو قیزیل ساعتی، خئی‌لی آلتونو،
اینسانین صاباحی، یاشام آتینی،
تؤکدو آیاغیما، بوراخیم اونو،
بیلمه‌دی چاتیبدی بدبختین سونو..!
یالواردی توخونموم من پاک‌لیغینا،
نه قدر گیردیمسه چوخ قیلیغینا،
یاخین بوراخمادی منی او ظالم.
باسیم قوجاغیما کامیمی آلیم.
یامان مؤهکم اولور بو تورک قیزلاری،
ناموس-آر اونلارین بخت اولدوزلاری.
ینه اؤز ایشینی گؤردو بیرجه آن،
بیر گئجه قوینومدا اولدو گؤزل جان.
ظلمله اؤلدوردوم تورکون گؤزلین،
گوناه اؤزوندیدی، کسمه‌دی دیلین…
سونرا دا دؤش‌لرین اوزدوم یئرین‌دن،
کؤکسونه گولله‌لر دوزدوردوم دن-دن…
سوزاننا
(راضی‌لیقلا قولونا باخیر)
تورک‌لر قیریلما‌لی آرساق‌دان داها،
آز قالیب او خوشبخت، گؤزل صاباحا.
دونن بیر تورک گؤردوم مئشه‌ده قفیل،
یامانجا قورخوردو یقین کی، تیفیل.
ازراییل دا یول‌دان منی چاغیردی…
آرساقدا تورک گؤرمک نئجه آغیردی؟
او کیشی تک دئییل گرک کی، اوردا،
قاچیب گیزلنیب‌لر او وورهاووردا.
باش ظابط
(قهقهه‌لرله)
ائرمنی قیزینا عشق اولسون بو گون،
قوی ایستئپاناکئرده چاتسین موژده، اون
خانکندینی ائتدیک ایستئپانکندی بیز،
بو یوردلا ابه‌دی وورور قلبیمیز!..
گئدیب آختاراریق ائله ایندیجه،
بیلیرم سوزاننا سؤیلمز بئجه.
اؤزون آپارارسان گؤردوگون ایزه،
گؤستر او یووانی بو ساعت بیزه.
سوزاننا
(قورورلا)
باش اوسته، گؤز اوسته، ائی وطن اوغلو،
ایلاهی تک بیزه وئریبدی آغلی…
اونلار تلسیک چیخیرلار، اون نفر ائرمنی اسکری ایله یولا دوشورلر.گئدن‌لرین آراسیندا ایکی نفر موزدلو زنجی، ایکی نفر ده روس وار.
4-جو شکیل
دولو ناهار واختی. سلطان کیشی‌نین عائله‌سی‌نین گیزلندیگی کاها،
آزرتاج گئجه گؤردوگو یوخونو هیاجانلا دانیشیر. کاهانین
بیر کونجونده اوجاق توستولنیر، اوجاغین اوستونده هیس‌لی قازاندا
سو قایناییر…
آزرتاج
(آغلار)
یوخودا گؤردوم کی، قورولوب ماغار،
بورادا نه قدر قوهوم، تانیش وار.
قورقودا توی ائدیر بوتون ائل، ائلات،
داوا یوخ شادلیقلا چاغلاییر حیات.
من ده قول گؤتوروب تویدا سوزورم،
سانکی یاد باخانین باغرین اوزورم.
فاطمه آنا
(هیاجانلا)
دئ کی، آخیریمیز چاتیب بو صاباح،
اؤزون آرخا دایان بیزه، ائی الله!
یا بیر اؤلوم یوللا هامیمیز باتاق،
کؤچله، کولفت ایله کاهادا یاتاق.
یادا کی…
اومیدسیز هؤنکورور.
سلطان کیشی
غضب‌لی و قورخولو دوشونجه‌لر ایچینده
سوس، سوس، شیون سالما، آی آرواد، دایان،
اللها بورجلویوق بیر قوروجا جان.
گلسه‌لر علیمله قیرارام سیزی،
گؤرن اولماییبسا کیم تاپار بیزی؟
(قلبی ایله دانیشیر…)
بیر قوش توفنگی ده یوخدو، آی الله،
دوشمن سینه‌سین‌دن قوپاریم مین آه!
یاغی‌نین علینده توپو، تانکی وار،
بلی، سلاح‌سیزی سلاح‌لی قووار…
بیز هله یاتمیشیق فیل قولاغیندا،
وته‌نین، تورپاغین آغیر چاغیندا،
کورسو دوشکون‌لری کورسویه اسیر،
آنامیز، باجیمیز یاغییا اسیر…
بو زامان فاطمه آنانین فریادی گلیر…
فاطمه آنا
(ناله ایله)
آ کیشی، نه گئتدین خیالا یئنه،
آلیشیر نیفرت‌دن، هیددت‌دن سینه.
سلطان کیشی
(دیکسینیر)
آی آرواد، آغزینی باغلا بیر هووور،
آخماق فیکیرلری باشین‌دان سووور.
ائرمنی ائولری تالاییر ایندی،
خوجا‌لی اودلانیب، الله، نه گوندو؟!
بو زامان یاخین‌لیقدا ائرمنی، فران‌سیز، روس دیل‌لرینده
دانیشیق، کوبود اسکر چکمه‌سی‌نین سسی گلیر…
فاطمه آنا
(قورخا-قورخا)
قیز، یوخون قارایا قالایدی، بالا،
بو قدر زولوم اولار، ائی آللاهتالا!
سلطان کیشی
تلسیک بالتانی آختاریر، فقط دونن مئشه‌لیکده
سالیب ایتیرمیش…
هاردادی، بالتانین یئرینی دئیین؟
نئجه هیسس ائتمدیم دوشوب ایتدیگین؟
فاطمه آنا
(واهیمه ایچینده)
بالتا آوتوماتا نه ائدر کیشی؟
سن ده ایتیرمیسن جانلا گردیشی!
(بیر قدر فاصیله)
بو زامان سوساننا، ائرمنی ظابطی و اسکرلر کاهایا
دولوشورلار. اونلارین علینده اؤلوم ساچان آوتوماتلار…
باش ظابط
(قودوزجاسینا)
سوزاننا، گؤر نئجه اوو بخشیش منه،
قهرمان آدینی وئره‌جم سنه!
سوزاننا
(کین‌لی-کین‌لی)
اگر تورک‌لرده ده اولسایدی نیفرت،
بیزی مهو ائتمکچین تاپاردی جورت!
یاخشی کی، اونلارین اوریی یومشاق،
سانکی عقل‌لاری بیر کؤرپه اوشاق.
بیز پیس‌لیک ائدیریک، اونلار یاخشی‌لیق،
بو میللت ابه‌دی نیه خوشقی‌لیق؟…
بو تورک کؤپک‌لری قیریلما‌لی‌دیر،
هر کؤکسه مین گولله وورولما‌لی‌دیر.
هانسینی گؤسترسم بیرینجی اونو،
دول‌دورون گوللیله موردار قوینونو!
باش ظابط
(هقارتله)
کیشی، خوجا‌لی‌دان سیز قاچمیسینیز،
بورادا نه گیزلی یورد آچمیسینیز؟
آرا، او دهشت‌دن سیز قالیرسینیز؟
قیریلا-قیریلا چوخالیرسینیز…
نئجه ایتیرمی‌سیز او گئجه ایزی؟
اؤلومو کور ائتدینیز تاپماسین سیزی…
تانری‌دان گوج‌لودور بیزدکی قوت،
ازراییل‌دان آلدیق سوبه-سحر دووت.
سیزین کی، اونوانی او وئریب بیزه،
قانینیز دؤنه‌جک، ایندی دنیزه.
ها، ها، ها، کیم گلسین اؤنجه ایره‌لی؟
چیخاریلسین گؤزو، کسیلسین الی…
نه اولسون سؤی‌لرسیز بیزلره دیغا؟
ائرمنی حاکم‌دیر، فقط آرساغا!
سلطان کیشی
(غضب‌لی)
سیزدکی ویج‌دان‌دان خبریم واردیر،
افسوس، بئینینیزده هله باهاردیر.
بیز گلمه طایفهنی میللت ائیلدیک،
یوردونا چئوریلدی هر دوز، هر گدیک.
سیز کی، قولتوق‌لاردا دالدا‌لانان‌سیز،
وازگئن هاواسین‌دان ایلهام آلان‌سیز.
ایرون بؤلگه‌سین دؤولت ائتدینیز،
تورپاق اوغورلاماق آنا ختتینیز.
ساواش ایسته‌ین‌لر بیر گون قان قوسار،
او تای‌لی، بو تای‌لی آذربایجان وار.
روس‌لارا گوونیب قان تؤکنسینیز،
اوجاق‌لار سؤندوروب، یورد سؤکنسینیز…
ساواش ایسته‌ین‌لر بیرگون قان قوسار،
دؤوران ظالم‌لاری بوغازدان آسار!
او تای‌لی، بو تای‌لی آذربایجان وار…
قانا هریس‌لری توتار آهی-زار!
اؤلسک ده یئریمیز صاباح مین اولار،
وطن اوغول‌لاری قلبه چالار!..
باش ظابط
(تاپانچانی اونا توشلاییر…)
آل، بو تاپانچا‌دان آچیلان گولله،
سنه، میللتینه دیرلی سیلله.
سلطان کیشی ییخیلیر، فاطمه آنا ناله‌لر ایچینده قیشقیریر…
و اری‌نین اوستونه آتیلیر. اوست-باشی قانا بولانیر…
فاطمه آنا
( فریادلا)
آمان، تانری، گؤستر اؤز قودرتینی،
سلاح‌سیز بن‌دنه سدقتینی…
باش ظابط
(قهقهه‌لرله)
قالیبین اسبین بیر آندا گرمک،
هه، ندی دؤشونه یاتدی گبرمک؟!
اؤلوم آیاغیندا اییلمیر بون‌لار،
تورک‌لری قورخوتمور تؤکولن قانلار…
(بو زامان آزرتاج گؤزلنیلمه‌دن اوجاق‌داکی قاینار سویو ظابطین اوزونه آتیر، دهشت‌لی تورکورپدیجی باغیرتی قوپور…روس اسکری آوتومات‌دان بیر قاتار گوللنی کاها‌داکی‌لارین اوستونه سپیر.تکجه قورقود آناسینی قوجاقلامیش حالدا ساغ قالیر. کاهانی اینسان اینیلتی‌سی بوروگور! قورقود بیر الیله فاطمه آنانین قوینون‌دان چیخاردیغی دوگونچنی اوجاغا آتیر، بیر الیله‌سه نئچه گون‌دن بری گیزلتدیگی قوم‌بارانی گؤدکچه‌سی‌نین جیبین‌دن چیخاریب اسکرلره طرف آتیر. اؤزونو ایتیرمیش دوشمن اسکرلری نه زامان قومبارانین اونلارین آیاغی آلتیندا پارتلادیغینی دویمادی‌لار. یارالانمیش سوزاننا اوجاقدا یانان پول‌لارا دوغرو جان آتیر… کاها آلیشیر… قانلار بیر-بیرینه قاریشیر، جان وئرن
اینسان‌لارین اینیلتی‌سی کاهانی تیتردیر…
سوزاننا
(آغیر یارا‌لی)
آه، جانیم، اوز-گؤزون یقین کی، یاندی،
سن کی، جان اوسته‌سن قانا بویاندین!
تورک‌لرین قورخوسو یوخدو دونیادا،
دوغرا دیری-دیری، آت یانان اودا…
باش ظابط
(اینیلتیله)
سوزاننا، کور اولدوم، یاندی گؤزلریم،
یانیب تولوق اولوب بوس-بوتون دریم.
بو تورک‌لر پوچ ائتدی هر دیلییمی،
قیزیل قان آپاریر بو اورییمی…
قیریلسین قالماسین قوی موسلمان‌لار،
دنیزلره دؤنسون بو آخان قانلار…
(اؤلور..)
(ائرمنی اسکرلری و سوزاننا آرتیق اؤلموش‌دور.
قورقودون آناسی، آتاسی و باجی‌لاری دا شهید دوشموش‌لر، قومبارا‌دان آغیر یارالانمیش قورقود جان اوسته پیچیلتیلارلا…)
قورقود
ایلاهی، سون نفس، سون آن، سون زامان،
قلپه اورییمده اؤلورم آمان.
عزیزلر شهیدسه گؤزوم اؤنونده،
کؤکسوم قان ایچینده بو قارا گونده!
رببیم، قیساس آلدیم، قاضی‌دیر آدیم،
هنوز اللهیما چاتدی فریادیم!
آلدین اوریینجه کامینی قورقود،
قاییت اؤز سویونا، ائی قورد اوغلو، قورد!..
یاتین آتام، آنام، مرد باجی‌لاریم،
فقط لکه‌سیزدیر ناموسوم، آریم…
ائی قیز قارداشیم گونای، آزرتاج اویو،
بیزی یاد ائده‌جک بو یوردون سویو!
صاباح میللی اوردو ظفر چالا‌جاق،
قاراباغ بیزیمدیر، بیزیم اولاجاق…
قاراباغ بیزیمدیر…
(قانا بولاشمیش سینسیله تورپاغی قوجاقلاییر، شهید اولور.
کاها یانیر و یانا-یانا بیر-بیری‌نین اؤلومونه فرمان
وئرن آدم اؤولادلارینا ایلاهی سس گولور…ها، ها، ها…
ایلاهی سس
(کاهانین ایچینده گورلاییر)
قیرین، بیر-بیرینی وحشی اینسان‌لار،
یان‌دیرین، داغیدین قوی آخسین قانلار…
تورپاغی، ائی بشر، من وئردیم سیزه،
من حیات وئریرم گئجه-گوندوزه.
سونونوز اؤلوم‌دور، دیل‌سیز مزارلار،
قالان‌لار اؤلنه مزار قازارلار.
سیزی یارا‌دانی اونودوب ندن؟
مملکت جیزیرسیز داغ‌دان، دره‌دن.
قویمارام چوخالسین آجگؤز اصلینیز،
مین ایل، میلیون ایلدی قاندی نسلینیز.
اینسان سوموگون‌دن داش‌لار یاراندی،
او آدم کؤکونوز هئی پوزدو آندی.
جبراییل، ازراییل منه مونتزیر،
اؤلوم اوجوزلاشیب اللرده گزیر.
سیزی قیردیریرام بیر-بیرینه من،
مزارلار ایچینده چورویه‌جک تن…
ایبلیس ایچینیزدن وئره‌جم ائهسان،
روحونوز دئیه‌جک بو ایشه اهسن…
اوچان بوشقاب‌لاری، سما داش‌لاری،
دمیر جان‌لی‌لاری، دمیر باش‌لاری،
گؤندردیم نئچه یول یئرین ترکینه،
اینسان‌لیق بورونسون هیا کورکونه.
خئیری یوخ قورخوسو یوخ‌دور بشرین،
کئسیب جایناغینا آدم‌لر شرین…
دونیا باش‌دان-باشا باتیب گوناها،
دؤنون ایبلیس‌لیک‌دن، یئتین اللها!..
3-7.01.1994
پیراللاهی-نئفت داش‌لاری
