باش صحیفه
  بدیی یارادیجی‌لیق
  بیبلیوقرافیا
  کیتاب‌لار
  مقاله‌لر
  شئیرلر
  پوئما‌لار
  درام‌لار
  پوبلیسیستیکا
  حاقیم‌داکی کیتاب‌لار
  شکیل‌لر
  قوناق دفتری
 علاقه
   
 

باغلانتی‌لار

 
 
   

بو نه قان‌لی فلاکتدی؟

آمئرکادا تئررور نتیجه‌سینده 11 سئنتیابر 2001-جی ایلده
مین‌لرله اؤلن‌لرین، تورکییه‌ده و آذربایجاندا
تئررور قوربان‌لاری‌نین روحونا!

آمئریکا، ماجرا‌لار مملکتی،
دویدونمو هئچ باش وئره‌جک فلاکتی؟
بیرجه آندا یئرله-یئکسان گؤیده‌لن‌لر...
فریاد ائتدی قات‌لار آلتدا او اؤلن‌لر!...
قان‌لی تئررور بوغور بوتون یئر اوزونو،
اؤز-اؤزونه یاغی، بشر، آچ گؤزونو.
سنین، منیم تورپاغیمدا قان‌لار آخیر...
بو قلبیکور هؤکومدارلار هارا باخیر؟!..
قاران‌لیق گؤی‌لرین اوزون‌دن قاچمیش،
سحر گؤزلرینی تزه‌جه آچمیش،
نیو-یورک شهری هله یوخولو،
تیت‌رک دوداق‌لاری بیر شئه قوخولو.
سونراکی دهشت‌دن خبرسیز شهر،
بیلمییر ندیر قم، ندیر هئچ قهر.
او ائنسیز تیجارت مرکزی اوجا.
بنزییر یئر اوسته بزک‌لی تاجا.
یوز اون مرتبه‌لی گؤیده‌لن‌لر شاه،
گؤی‌دن ال ائیلییر یئره هر صاباح.
بو گون ده آخیشیر ایشچی‌لر اورا،
اؤلوم ده ایزلییر قاراباقارا...
بیردن بیر گورولتو سسی اوجالدی،
هامی چاشباش اولدو، هامی مات قالدی.
ایچی سرنیشینله دولو تییاره،
بیلمه‌دی نه الله، نه ده سییاره.
چیرپدی گؤیده‌له‌نین بیرینه اؤزون،
اولدو پارا-پارا مهو ائتدی ایزین.
ایکینجی تییاره شیغیدی بو آن،
دیگر گؤیده‌لنه چیرپیلدی یامان.
شهری توز، دومان فریاد بورودو!...
بوتون آمئرکانی اؤلوم سورودو!...
او گون جان گؤتوروب مین-مین قاچان‌لار،
او گون دهشتلیدی نئجه ده آنلار.
اکیز گؤیده‌لن‌لر تیتره‌دی اسدی،
اؤلوم قاپی‌سی‌نین اوستونو کسدی...
یئرله یئکسان اولدو بینا‌لار اوچدو!
هانسی حؤکمدارین بوینوندا سوچدو
بو تؤکولن قان‌لار، اوچولان دام‌لار؟!
تئرروردا گوناه‌سیز اؤلن آدام‌لار؟
شهری توز-دومان ساردی بیرجه آن،
اؤلن بدن‌لرده حیات گزدی جان...
قولاق‌لار توتولدو هارای-هشیردن،
یوخ اولدو بیر آندا ائکیزلر بیردن.
قوپدو قات‌لار آلتدا اینیلتی، فریاد،
تانری داد ائیله‌دی، دوداق‌لار ایمداد!
هم خلاص ائدیلن، هم ده ائدن‌لر،
هارایا، هشیره، آها گئدن‌لر،
ائتدی‌لر جان‌لارین ابه‌دی فدا،
کیم یئته بیلدی کی، آها، ایمدادا؟
او گون نیو-یورکدا ایکی گؤیده‌لن،
زیروه‌سی گؤی‌لرین باغرینی دلن،
سانکی اولمامیشدی هئچ بو شهرده!
باتدی بیرجه آندا آهدا، قهرده.
دونیانین باغرینی پارتلاتدی بو درد،
بشرمی، جاهانمی، ایلاهی، نامرد؟!
قالدی اوچوق‌لارین آلتدا اینسان‌لار...
آهلا بدن‌لری ترک ائتدی جان‌لار!...
بؤیوک آمئرکانی تیترتدی بو یاس،
هؤکومدار سؤیله‌دی، قیساسا قیساس!
خالقی قارشی‌سیندا آند ایچن شاهی،
نیه دوشوندورمور خالقین صاباحی؟!
سیز قیساس آلدیقجا قیساس‌لار آرتیر،
هر سینه ایچینده کودورت یاتیر!...
ائی قان‌لی تئررورا رواج وئرن‌لر،
قان‌سیزلار باشینا ائی تاج وئرن‌لر،
ائتدیز میللت‌لری اللرده اویون،
تؤکولن قان‌لاردان بیر باری، دویون!
هانسی شاه بسله‌دی او تئررورچونو؟!
دینده آرامایین هیله سوچونو.
گئدیر سیاسته قوربان میللت‌لر،
آرتیر یئر اوزونده هر گون ذلت‌لر.
نیه بو قاتیله گؤره بیر خالقین،
ازیرسیز آیاق‌لار آلتیندا حاقین؟!
نیه افقان خالقی قیریلما‌لیدی؟
باغرینا اؤلوم، قان ساریلما‌لیدی؟
کیم او تئررورچونو بسله‌دی بیر واخت؟
کیم اونو وار ایله ائیله‌دی خوشباخت؟!
روس ایمپئریاسی - سووئت بیر زامان،
قونوما-قونشویا وئرمه‌دی آمان.
قان چاناغی ائتدی افقانیستانی،
مزارا دؤندردی او گولوستانی!
دئییرلر اؤزگه‌یه قورولان تله،
یاپیشار بیر زامان او قوران اله.
او قدر قان تؤکدو آخیردا اؤزو،
قان‌لارین ایچینده کور اولدو گؤزو!...
قان‌لارلا کئچیرتدی بیر واخت واختینی،
ابه‌دی ایتیردی تاجی-تاختینی.
سونرا دا آغلادی قارا باختینی!...
اوسمه بین لادئن-کیمدی بو آدام؟
او قان‌دان، قیرغین‌دان آلیر بؤیله کام؟!
کیم اونا وئرمیشدی بو وار-دؤولتی؟
هاردان‌دیر بو قدر اونون ثروتی؟
بیر واخت‌لار آمئرکا هئی روسا قارشی،
آتیردی اوزاق‌دان-اوزاغا داشی.
سونرا دا اوسمه علینه کئچدی،
تئرروردان اینینه گیزلی دون بیچدی.
شاباشتک باشینا تؤکدو دول‌لاری،
اؤیردیلدی اونا قیرغین یول‌لاری...
آمئرکا هیلیله سووئتی ییخدی،
دونیادا آغا‌لیق تاختینا چیخدی.
سونرا دا بین لادئن آغ اولدو شاها،
آتدی آغاسی‌نین اؤزونو آها.
بؤیوک آمئرکانی دؤندردی قانا،
باخیب قه-قه چکدی او بو دیوانا.
آغانین اؤزونه آغ اولان نؤکر،
ائتدیگی جزانین آلتینی چکر،
آغا اؤز نؤکرین آختاریر بو گون،
قانا دؤندرمکچین او قان‌سیز کؤکسون.
آمئرکا دونیانی هئی یامانلاییر،
بوتون دؤولت‌لری ائله دانلاییر.
باشینا پول قویوب او بین لادئنین،
سؤیور دؤنه-دؤنه اوزونون، ائنین.
ایسلامین بوینونا ییخیلیر گوناه،
هر گون یامان‌لانیر موسلمان، الله.
یوخدو سیاستین دینی، ایمانی،
هیله‌دی، فیتنه‌دی، شردی زامانی.
اودور، قان گتیرن هر مملکته،
سالان بو دونیانی هئی فلاکته.
پئ-کا-کا یاراتدی روسیا بیر واخت،
گویا کی، کوردلری ائتمکچین خوشباخت،
تورکییه‌یه قارشی روس‌لار آپونون،
اینینه بیچدی‌لر او تئررور دونون،
اونو پول-پارایلا تعمین ائتدی‌لر،
هر جور تأمیناتلا امین ائتدی‌لر.
ساغینا، سولونا کئچدی‌لر ائله،
جیبینه پول آخدی بئله‌دن-بئله.
آپو دیز چؤکمه‌ین چوخ کورد قارداشین،
ائوی‌نین ایچینده ووروردو باشین.
او کورد کندلرینی خارابا قویدو،
نه بیرجه کند-کسک، نه اوبا قویدو.
آخدی تورکییه‌ده قان سو یئرینه،
آغا‌لار گئتمه‌دی اوندا درینه؟!
توتدولار آپونو تورک‌لر بیر زامان،
او ساعت دونیادا قوپدو آه، آمان.
تورکییه، آپونو اؤلدورمک اولماز،
جاهانی اؤزونه گول‌دورمک اولماز.
اورتا اسیرلرمی سن قان تؤکورسن؟!
بس نیه دئ حاقی دارا چکیرسن؟!
تئررورچو دئمه‌دی هئچ کس آپویا،
چونکی تورک خالقینی سالمیشدی وایا.
تورک ده، موسلماندی، کورد ده موسلمان.
قوی بوغسون اونلاری بو تؤکولن قان!...
بشری بؤلوب‌لر ایکی حیسه‌یه،
بیر قیسم خالق بنزر قیزیل کیسه‌یه.
بیر قیسم خالق ایسه قپیک-قوروشدو،
ائوینده ساواشدی، قاندی، ووروشدو...!
هئچ میللت کیمی ده ساییلمیر اونلار،
آخیر یوردلاریندا ائله هئی قان‌لار...
بیر زامان خیتابت کورسون‌دن آه!
ژیرینووسکی قاتیل ایشله‌دی گوناه.
یئر کورره‌سینده تورک قالماسا اگر،
بشرین کؤکسونه نه زربه دیر؟!
آلیممی، جاهیلمی بیلمم بو آدام؟
حاق‌دان دئیه-دئیه حاق ائدیر اعدام!...
او واخت هامی سوسدو اونون اوزونه،
اعتراض ائتمه‌دی قان‌لی سؤزونه.
تورکون دونیاسینا اونوانلامیشدی،
چونکی تورک خالقینی یامانلامیشدی.
خیتابت اؤنونده ماکاشوو ائله،
ژیت دئدی یهودی خالقینا بئله.
میللت وکیل‌لری هارای سالدی‌لار،
تنقید ائله‌دی‌لر، ظفر چالدی‌لار.
نه قدر اولماسا تورکین بیرلیگی،
آرتا‌جاق گون-گون‌دن هئی سبیرلیگی،
قالا‌جاق یاغی‌لار الده دیرلیگی...
بو گون آذربایجان تئررورا قوربان،
آغا‌لار سوس دئییر، اولماز قانا قان!
آسالا ایشغالچی تئررور یوواسی،
ائرمنی جللادین دیلده دعاسی.
ائله هئی آغلاییر بوتون دونیادا،
وارلی آغا‌لاری چاغیریر دادا.
دئییر بو دونیادا بیر خالقیق یازیق،
جاهان نه بویدادی بیز ایسه آزیق.
سیزلره خاچ‌پرست قارداشیق آخی،
دین بیرسه، دئمه‌لی سیرداشیق آخی!
آذربایجان‌لی کیم، باش کسن بیر خالق؟
یالنیز بیزه طرف اولما‌لیدی حاق.
داشناک قان اوتدوردو یوردا، گولزارا،
میللت شهیدلرین اکدی مزارا.
هله قارداشیمیز ایرانین اؤزو،
گؤرمک ایستمه‌دی قان‌لاری گؤزو.
ائرمنی جللادا قول‌لارین آچدی،
دوکانین، بازارین، یول‌لارین آچدی.
اونوتدو ایسلامی او، دینیمیزی،
ساتدی ائرمنییه بس نیه بیزی؟!..
چونکی ایستیقلا‌لی ایستمیر او دا،
سیاست دین‌لری هئی آتیر اودا...!
دوز اون ایکی ایلدی سوسوبدو دونیا،
حاقی بوغازین‌دان آسیبدی دونیا.
بو باشیبه‌لا‌لی آزربایجانین،
تئررورلا آلدی‌لار نئچه ایل جانین!
مئترودا، ماشیندا، قاتاردا تئررور،
قویدو وئرتالیوتو هئی داردا تئررور.
بؤیوک تییاره‌ده، گمیده تئررور،
ائوده، باغ-باغچادا، زمیده تئررور.
آسالا، سادوالا اؤیرتدی تئررور...
بوتون یئر اوزونو گؤینتدی تئررور!
دیلی آچیلمادی او واخت شاه‌لارین،
اوستونو اؤرتدولر بو گوناه‌لارین!
قاراباغ تئررورون علینده اسیر،
بیزیم دیلیمیزی آغا‌لار کسیر.
دئییر دؤزمه‌لی‌سیز بو زولوم‌لره،
وطن بؤلونسه ده هئی دیلیم‌لره!
داشناک ائرمنیله دیل تاپین، باری،
سیز دؤزوم‌لو خالق‌سیز گؤزلیین آری.
اونودون شهیدی، ایتگینی، قانی،
وطن نه، قورویون بیر قورو جانی؟!
آمئرکا دونیایا های سالیب بو گون،
دئییر داغیلما‌لی، اوسمه کؤکسون!
بوتون دؤولت‌لری دادا سسلییر،
اورکده فیل بویدا بیر کین بسلییر.
فلاکت، بینا‌لار اوچولوب اوردا!
ایشغالدا اینلییر وطنیم بوردا،
سن منیم دردیمه سویوققان‌لیسان،
اؤز موسیبتینه آییققان‌لیسان.
منیم یارا‌لاریم بیتیشمیب هله،
سن ده داغ چکیرسن بئله‌دن بئله.
ائدیرسن ائرمنی طرفه مئیل،
دئییرسن داشناکا تئررورچو دئییل.
او گون آمئرکادا اؤلن‌لره من،
رهمت دیلییرم هئی جانی-دیل‌دن.
روح‌لاری شاد اولسون تانری یانیندا،
قانونو حاق دئسین بو دؤورانین دا.
قوی بوتون جاهاندا تئررورا اؤلوم!
بیتسین بو هقارت، بیتسین بو زولوم.
مینیل‌لیک دینیمه خور باخیلماسین،
ایسلامین اوستونه شر یاخیلماسین.
آخماسین بوش یئره قان‌لار دونیادا،
ائی، بشر، قان‌لاردان بیزه نه فایدا؟!
الله اؤزو یئتسین ناله‌یه، هایا،
وایا سالان‌لاری یئتیرسین وایا!
بودور ایلاهی‌دن تکجه دیلییم،
بو عشقله سینمده وورور اورییم!...
29.10.2001. نئفت داش‌لاری

یوخاری
© Tanınmış şairə Şirin xanım Kərimbəyli Şadiman. Bütün hüquqlar qorunur.2011.