YUVA DAĞIDANLARA VƏ YUVASI
DAĞILMIŞLARA DİLƏKÇƏM
Əslində bu yazını heç zaman qələmə almazdım, bu yaxınlarda baş verən Sulutəpə əhvalatları olmasaydı. Vətəndaşa ən rahat ölkə onun Vətəni olmalıdır. Biz Azərbaycan türklərində, ən pis qarqış «Evin başına uçsun», « Evin dağılsın» və ən xoş alqış isə «Evin tikilsin», « Evin abad olsun» deyimləridir. Yəqin ki, bu sözlər istər sevgidən, istərsə nifrətdən el arasında tez-tez işlədilən ifadə vasitələridir. Biz əslində heç zaman bir-birimizə mərhəmətli olmamışıq. Əlimizə imkan düşən kimi, özümüzdən imkansızı əzməyə çalışmışıq. Qeyri müsəlman əhaliyə isə xüsusi məhəbbət, sayğı bəsləmişik. Hələ 20 il müstəqillik keçəndən sonra da rusların dilindən qırıla bilmirik, uşaqları indiyədək bir qisimimiz müstəqil Quzey Azərbaycanında rus dilində oxutdururuq. Və bununla da bol-bol qürurlanırıq. İnsani hisslər hər millətdə gözəl kefiyyətdir, əgər varsa, ancaq bu insaniliyi birinci özünə, soyuna, kökünə, dindaşına bəsləməlisən. Necə deyərlər, əvvəl məscidin içi, sonra çölü…Biz ümumilikdə götürəndə evi dağılmış, evi başına uçmuş millətlərdənik. Çünki nə qədər qaçqın-köçkün həyatı yaşayan və bu ağrıynan da dünyasını dəyişən soydaşlarımız var. Düzünə qalanda heç biz fəxr ediləsi millət də deyilik, yarımız farsın, yarımız rusun əsarəti altında kölə həyatı yaşamaq məcburiyyətində qalmışıq. Bu gün də elə Güneyli bacı və qardaşlarımız bu əsarətin acısını dadmaqdadır. Bu da deyəsən elə bizim bir-birimizə sevgimizin az olmasından irəli gəlib. Əgər belə olmasaydı vaxtında birləşib bu köləlik adlı ağır ləkənin kölgəsində ömür-gün sürməzdik…
Qayıdaq mövzunun üstünə. Düzün sözü, sizdən nə gizlədim, Sulutəpədə baş verən Yuvadağıtma əməliyyatı məni möhkəm sarsıdıb. Bəlli məsələdir ki, imkanlı adamın evini bu ölkədə heç kim dağıda bilməz. Bu zornan-gücnən daşı daş üstə qoyub özünə yuva quranların faciəsidir! Əgər, işdi şayəd, imkanlının evini dağıtmış olsalar da, hüquq mühafizə orqanları tərəfindən tutarlı cəzaya düçar olarlar. Bu cəza yetim-yesirə verilən cəzadır. Bütün bu baş verənlərin ARDNŞ-lə əlaqəli olması məndə təəssüf doğurur. Çünki o idarə mənə doğmadır və mən o idarənin tabeçiliyində işləmişəm. Ömrümün 22 ilini ARDNŞ-in tabeliyində olan Dəniz Mədən Geofizika Ekspedisiyasında yerin tədqiqi ilə məşğul olan şöbədə mühəndis işlədiyim üçün, yerin üstündən baş açmağa çətinlik çəkdiyimə baxmayaraq, yerin altından baş çıxarma təcrübəm var. Bir il bundan qabaq, Binəqədi ərazisindən təsadüfən maşınla keçərkən, mədən ərazilərində tikilən evləri görəndə, təəccüb etmişdim. Soruşsanız niyə görə? Çünki o yerlər insan yaşamı üçün təhlükəli ərazi sayılmalıdır! Tam istismardan çıxmış mədən əraziləri çirkliliyi təmizləndikdən sonra o yerlərdə meşə zolaqları salınmalıdır. Belə ki, istismardan çıxmış quyuların, yenidən qazlılığının artması ilə əlaqəli, işləmə təhlükəsi var. Yəni hər-hansı orda tikilən ev haçansa göyə sovrula, yəni partlayışla üz-üzə qala bilər. Bəs Bakıda bu işlə məşğul olan adiyyəti orqanlar niyə bu vaxta qədər susublar və o ərazidə minlərlə ev tikilib, hətta deyilənlərə görə orta məktəb də inşa olunub. Bu vaxta qədər ARDNŞ özü niyə susub və bu tikintiyə seyirçi qalıb? Bəs Korrupsiya üzrə idarə hara baxıb? Qoy bu sualların cavablarını məsuliyyət daşıyanlar xalqa açıqlasınlar. Amma mən mədən ərazilərində evi uçulmaşlara, yuvası dağılmışlara üzümü tutub demək istəyirəm ki, qətiyyən bunu çox ürəyinizə götürməyin. Sadəcə dəymiş ziyanı tələb eləyin. Çünki ziyanın yarsından qayıtmaq özü də xeyirdir. Mən sizə sadalayım niyə?.
1. Mədən ərazilərində yaşayış üçün tikilən evlər təhlükəlidir. Çünki istismardan çıxmış neft quyularının işləmə təhlükəsi var.
2. Torpaqda şualanma gedir. Orda xərçəngə, qan azlığına tutulma ehtimalları çoxdur.
Şualanma gedən yerdə oksigen qıtlığı yaranır, bu da ağciyər, ürəkçatmazlığı xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
3. Bakıya üz tutub, mərkəzi özünə yuva seçənlərə isə, demək istəyirəm ki, bu ərazi oksigen kasıblığından neçə illərdir ki, əzab çəkir. Neftli ərazilər insan yaşayışı üçün əlverişli
sayılmır.
Üstəlik də istiqlalımızı qazandıqdan sonra ilk olaraq paytaxda ekoloji təmiz olan tramvay, trolleybus və Bakı bağlarına gediş-gəlişi təmin edən elektrik qatarlarını şəhərdən yığışdırdılar. Bu da paytaxda oksigen qıtlığının daha da artmasına səbəb oldu. Minlərlə balaca, böyük minik maşınları bu ərazidə ekoloji fəlakətin aratmasına xidmət edir.
Mənə inanmırsınızsa, səhər saat 8-də gəmiyə minib Böyük Zirə (Nargin) adasının yaxınlığına qədər gedin və ordan Bakıya baxın. Siz üstündə sıx sarı duman dayanmış bir şəhər görəcəksiz. Bu sarı duman zəhərdir, sarı zəhər. Bu isə Bakının oksigen çatmazlığından xəbər verir. Bu gün paytaxda oksigen qıtlığından əzab çəkən xəstələrin sayı artıb. Buna ürək çatmazlığı deyirlər. Özü də bu xəstəlik axır illərdə xeyli sayda cavan insanlarımızın arasında baş verir. Yəni, yarımçıq ömürlülərin sayını artırıb. İnsan ömürünün səhifələrinindən bəllidir ki o heç də çox uzun deyil. Və qısa ömürü daha da qısaltmağa nə lüzum?
ARDNŞ-ə isə demək istəyirəm ki, insanlarla kobud rəftar, qəddarlıq, dünyada dördüncü hakimiyyət sayılan, jurnalistin hüququnu tapdalamaq, ona əl qaldırmaq şənininizə ucalıq gətirməz. Bir də sizdən rica edirəm ki, yerli-yersiz ARDNŞ-in ərazisi adlı dəmir plakatı harada gəldi yapışdırmayın. Bir az diqqətlli olun, məsələn mən Pirallahı adasında yaşayıram. Yaşadığımız mənzil isə 80 il bundan öncə tikilib. Hal-hazırda bu evlər Abşeronneftin balansından alınıb və Bakı İcra Hakimiyyətinin tabeçiliyinə verilib. Yəni bu evlərin ARDNŞ-ə dəxli yoxdur. Deyəsən, bu neft bizi istiylə yox, tüstü ilə boğmaq istəyir. Bir el məsəlində deyildiyi kimi «qızınmadıq istisinə, kor olduq tüstüsünə»… Mənim Bakı ərazisində yaşayan imkansız caamatımıza bir məsləhətim də var. Elə mən də sizi qarışıq gəlin hər ailə özünə bir çadır alsın. Çünki evimizin qəfildən sökülmə məqamı çatsa, allah eləməmiş, onda, heç olmasa, başımızı salmağa çadırımız olsun. Sonda İlahidən diləyim budur ki, bizim insanlarımızda bir-birinə qarşı istəyi, sevgini, ülfəti artırsın. Amin!…
Vəssalam, şüt tamam…Hələlik deyəcəyim bu qədər…
20.04.2012